Her fikre açık sofra : Hilmi Oflaz sofrası

Geçtiğimiz hafta Çamlıca Tepesi’nin eteklerinde yeşillikler arasında kaybolmuş bir kahvedeydik. Kahvenin ilk bakışta diğer kahvelerden bir farkı yok gibi. Bir köşede tavla oynayanlar diğer yanda sohbet edenler , bahçesinde sigara içenler, maç seyredenler..  Oysa bu kahveyi diğer kahvelerden ayıran özelliği her cumartesi bürokratından iş adamına emeklisinden öğrencisine her yaştan ve her kesimden insanların aynı sofra etrafında buluşup farklı görüşler etrafında memleket meselelerini tartışması. Peynir, zeytin, domates, biber, ekmek ve çaydan oluşan bu mütevazı sofra herkese açık ancak bir şartla: Hiç kimse fikrini savunurken ya da bir fikre karşı çıkarken başkasına saygısızlık yapmaya hakkı yok. Ayrıca titrin ne olursa olsun söz hakkı sende olmadan konuşamazsın.

Aralarında iş adamından, akademisyenine, doktorundan yazarına, şairinden bürokratına, emeklisinden öğrencisine kadar her kesimden, her fikirden ve her yaştan insanı buluşturan sofrada geçtiğimiz hafta biz de  hem karnımızı doyurduk hem de 26 yıldır herkese açık bu sofranın hikayesini dinledik.

SOFRA İLK İLESAM’DA KURULDU

Son yıllarda Çamlıca’da Subaşı kahvesinde kurulan bu sofranın ilk durağı 1990’lı yılların başında Çemberlitaş’taki İLESAM Lokali idi. Necip Fazıl Kısakürek’in metafizik oğlu olarak tanınan Hilmi Oflaz’ın ikindi vakitleri gazete kağıtları üstüne açtığı bu sofrada o yıllarda öğrencilerden bürokratlara pek çok kişi kendine yer buldu, sohbet halkasına dahil oldu, köklü dostluklar kurdu. 1998 yılında Oflaz’ın vefatından sonra ise bu sofrayı kahvenin müdavimleri ona bir vefa olarak yaşatmaya devam etti. Sırasıyla Sultanahmet’te  Yazarlar Birliği’nde, Süleymaniye’de Antik Kafe’de kurulan sofra son yıllarda ise Üsküdar’a taşındı.  Çamlıca’daki Subaşı Kıraathanesinde her cumartesi akşamı sofrada bir araya gelen dostlar Hilmi Oflaz Sofrasını yaşatmaya özen gösteriyor.

NECİP FAZIL VEFASI

Hilmi Oflaz Mahmutpaşa’da işportacılık yaparken bir gün Necip Fazıl Kısakürek ile tanışır ve bir daha da ondan ayrılmaz. Necip Fazıl onu “Yürürken yerdeki karıncaları incitmeyecek kadar hassas, tek başına arslanlara ve dünyanın en güçlü ordularına karşı savaşacak kadar gözü kara” diye tarif eder.

HERKESE AÇIK SOFRA

1990’ların başında henüz öğrencilik yıllarımda sofrasına oturmuş, sohbetini dinlemiş biri olarak Hilmi Oflaz’ın öne çıkan en önemli özelliği gençlere Necip Fazıl ile ilgili anlattığı hatıralar ve kurduğu sofraya başta gençler olmak üzere herkesi davet etmesiydi. Bu sofraya ilk günden bu yana dahil olan isimlerden birisi Ankara’da yaşayan şair ve yazar Şaban Abak. “1990 öncesinde büyükşehirlerde üniversite öğrencisi olmak demek, bir karın aç bir karın tok, giysisi eski, saçı bakımsız olmak demekti. Bu öğrenci bir de okumaya yazmaya merak salmışsa, dergi takip ediyor, kitap okuyorsa büsbütün aç demekti” diyen Abak, bu sofranın ilk kurulduğu yılları şöyle anlatıyor: “İyilik meleği Hilmi Amca, çoğu zaman elinde dergilerle, kitaplarla mekândan içeri girer girmez önce içerideki bütün insanlara selâm verir, kendi etrafında bir tur dönüp bütün simaları inceler ve kim aç, kimin parası yok, kimin var şıp diye anlardı. Dergi ve kitapları uygun gördüğü kimselere hediye edip otururdu. Dergi, kitap hediye işinde daha çok kız öğrencileri kayırırdı.Sofra kurmak için kendi parası yoksa, paralı olduğunu bildiği bir tanıdığın yanına oturur ve ‘Tahsisat-ı mestureden cebime 100 lira koy!’ derdi. O tanıdık, bu cümlenin, ‘Çocuklara sofra kuracağım ama param yok, gizlice cebime 100 lira koy’ manasına geldiğini bilirdi. Para işi tamam olunca aniden kalkar ve ‘Bir yere ayrılmayın, hemen geliyorum’ der çıkardı.”

KÖROĞLU GİBİ YİĞİT MİZAÇLI BİRİYDİ

Şaban Abak hafta sonları İstanbul’a geldiğinde dostlarını görmek için uğradığını adreslerden birisi de Hilmi Oflaz’ın cumartesi günü kurulan bu sofrası olduğunu söylüyor ve Oflaz’ı şöyle tarif ediyor: “Hilmi Oflaz, olandan alıp olana da olmayana da ikram eden Köroğlu ruhlu bir ağabeyimizdi. Köroğlu gibi de yiğit mizaçlı, vatanperver, cesur, iyi yürekli, çok merhametli ve şair mizaçlı bir beyefendi idi. Üstad Necip Fazıl’a derin bir bağlılıkla hayran idi. Hem beyefendiliği hem olandan alıp herkese dağıtma hizmeti, Hilmi abinin Necip Fazıl Kısakürek’ten görüp öğrendiği hasletler olsa da bu güzellikler onun kendi mizacının yansıması hâline gelmişti.”

BENİ NEREDEYSE SÜRÜKLEYEREK MASAYA GÖTÜRDÜ

İşte o sofradan nasibini alan o günün gençlerinden olan ve bugün Direniş Karatay, Fırıncının Karısı ve Geniş Aile Komşu Kızı gibi filmlerin yapımcısı Ertuğrul Fındık ise o sofraya ilk davet edildiği günü ve Oflaz ile ilk tanışıklığını hatırlıyor: “1995 olmalı.Bir gün İlesam’da otururken eski ama temiz ceketli bir adam, kırışıklarla dolu sinekkaydı tıraşlı yüzüne kondurduğu hafif bir tebessümle yaklaşıp, başıyla selamlayıp, önümüzdeki sehpada duran sigaradan iki dal aldı ve elindeki bir sigara paketinin içine yerleştirdi. Çapraz karşımdaki sedire oturdu ve cebinden çıkardığı farklı bir paketten filtresiz sigarasını çıkarıp yaktı.Anlam vermekte zorlandım ama açıkçası çok da garipsemedim. Burası İlesam’dı. Birkaç saat sonra, aynı adam kolumdan tuttu ve “haydi genç” dedi “karnın açtır”.Bir masaya domates peynir zeytin ve ekmek konmuş, ve kahvedeki herkes masadan nevale alıyorlar. “Yok ben istemiyorum, teşekkür ederim” itirazıma biraz da azarlayarak “kalk genç, itiraz etme” diyerek karşı çıktı ve beni neredeyse sürükleyerek masa başına götürdü. “İyi ayıp olmasın bari” gibi bir şey mırıldanıp birkaç lokma aldım. Peynir ekmeği mideme yuvarladıktan sonra yerime oturdum ve Hilmi Amcanın misafirlere sigara ikram ettiğini gördüm. O toplama paket meğer misafirlere ikram etmek içinmiş.”

DOSTLUK HALKASI HİÇ KOPMADI

1998 yılında vefat eden ve çok sevdiği üstadın ayak ucunda toprağa verilen Hilmi Oflaz’ın gazete sayfaları üzerine kurduğu bu mütevazi sofraları İLESAM’da birbirini tanımayan pek çok insanı da dost yaptı. Bu dostluk tam 26 yıldır aynı sofra etrafında katmerleşerek devam ediyor. Bugün bu sofra geleneğini yaşatan isimlerin başında iş adamı Alper Kanca geliyor. Kanca ve arkadaşlarının sofra kadar önem verdikleri bir başka unsur da o sofranın başında dönen muhabbet ve dostluk. Tabi bir de hararetli memleket meseleleri tartışmaları… Alper Kanca, öğrenci olarak gittiği ve dokuz yıl kaldığı Viyana’dan döndükten sonra dahil olduğu sofradan da dost çevresinden de bir daha hiç kopmamış. Bu dostluklar bugün Oflaz’ın sofrası etrafında 26 yıldır katmerleşerek sürüyor. Kanca, her cumartesi ekmek, peynir, domates ve zeytin gibi kahvaltılıklardan oluşan sofranın devamlılığını sağlamak için bir “kazan” oluşturduklarını ve burada toplanan paralarla sadece Oflaz’ın sofrasını kurmakla kalmayıp aynı zamanda müdavimlerden zor durumda kalan, ihtiyacı olanların da yardımına koştuklarını anlatıyor. En son geçtiğimiz günlerde kahvenin müdavimlerinden olan vefat eden dostları Türkiye Sosyalist İşçi Partisi MYK üyesi Adem Yakar hastanede yatarken onu yalnız bırakmamışlar mesela. “Bizim soframız da dostluğumuz da her görüşe her zaman açık olmaya devam edecektir” diye ekliyor Kanca.

SOFRANIN YENİ GENÇLERİ DE VAR

Sofranın en genç isimlerinden birisi Ayşenur Şirin. Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Grafik Tasarım son sınıf öğrenci olan ve çocuk kitabı illüstrasyonu ile ilgilenen Şirin’in bu kahveye yolu ilk kez iki yıl önce vefat eden yazar ve şair Mevlana İdris’in sayesinde olmuş. Şirin kahveye geldiği ilk günü şöyle anlatıyor: “Mevlâna İdris ile yola çıktığımız bir akşam, nereye gittiğimizi pek de bilmeden, kahve ile tanıştım. Sofraya geç kalmıştık, Cenk Bey ( Yaltırak) Kaz Dağları hakkında bir sunum yapıyordu ki kahve diye adlandırılan bir yerde böylesine önemli bir konunun bu kadar detaylı anlatımı ile karşılacağımı asla düşünmezdim. Beş sene önce dahil olduğum bu sofraya ara ara uğrarım.” Şirin bu sofra etrafındaki muhabbeti neden çok sevdiğini ise şöyle açıklıyor: “ Her uğradığımda yeni bir şey öğrenmiş ve farklı bakış açıları kazanmış bir şekilde dönerim eve. Sofranın etrafındaki insanları unvanlarından sıyırdığı, herkesin eşit derecede söz hakkı sahibi olduğu kıymetli bir yanı var. “Genç o, bilmez” demiyor kimse. Kültür, sanat, siyaset gibi çeşitli konuların moderatör eşliğinde konuşulduğu bu yerin en önemli kısmı da senelerce süren dostluklara sürmesine vesilesi olması bence. Hayatın hızına kapılmışken, beş yıl sonra bile, bir cumartesi akşamı eski dostlarla aynı masada oturabilmek, paha biçilmez bir şans.”

SOFRA ETRAFINDA DERDİ OLANLA İLGİLENİRDİ

1991 yılında İstanbul’a bir üniversite öğrencisi olarak gelen ve bugün İstanbul’da öğretmenlik mesleğini severek sürdüren isimlerden Ekrem Ayyıldız hafta Çamlıca’da kurulan Hilmi Oflaz sofrasını yaşatmak için emek harcayanlar arasında. Ayyıldız sofranın hikayesini şöyle anlatıyor : Hilmi Oflaz Ağabeyi, İstanbul Üniversitesine talebe olarak geldiğim 1991 yılında, Çorlulu Ali Paşa Medresesi’ndeki Erenler Kıraathanesi’nde tanıdım. Eski Küllük ve Marmara’dan bu yana kahve camiasının hafızası, sohbetlerin merkezî ve renkli şahsiyetlerinden biri idi. Başta öğrenciler olmak üzere müdavim halkasında ihtiyacı, derdi olanlarla ilgilenirdi. Taşıdığı poşette yiyecek olur, selam veren herkese ikram ederdi; yalnız Erenler nispeten kozmopolit bir mekân olduğundan burada sofra kurduğunu hatırlamıyorum.

1993 yazından itibaren yandaki Sinan Paşa Medresesi’nde açılan İLESAM lokaline geçtiğimizde bu sofrayı her gün kurmaya başladı. Neler vardı bu sofrada? Ekmek, domates, biber, salatalık, çeşitli peynir, zeytin, gününe göre pastırma, salam, simit… Onun tabiriyle yok bile yok! Artık Hilmi Abi’nin huyunu, suyunu ve belki “misyonunu” ezberlemiş olan Çarşıkapı esnafını genelde ikindi vakitleri dolaşır, bütçenin fevkinde bir nevaleyi biraz hatır gönül, biraz şamatayla tedarik ederdi. Zaman zaman alışverişe bir iki dostu da eşlik eder, poşetleri taşımasına yardımcı olurdu. Ben de birkaç kere bu keyifli alışverişlere eşlik etmişimdir.

-Şu küçük peynir parçalarını, pastırma kırıklarını da at, hadi bakalım!

-Olmaz Hilmi Abi, fazla verdim zaten.

-İnat etme, olur, olur.

İLESAM’da arka taraftaki âtıl bir masa üzerine nevaleyi yayar, gelenlere üşenmeden tek tek aç olup olmadığını sorar, yiyecekleri padişah sofrası tarif eder gibi sayar ve nihayet “Yok bile yok!” diye bağlar, sofraya buyur ederdi. O gün parası veya vakti olmayıp bir şey yememiş öğrencileri, diğer müdavimleri ve misafirleri uzun çay ve sohbet saatleri boyunca doyururdu. Bu geleneği Hilmi Abi’nin vefatından sonraki mekânlarımız olan Yazarlar Birliği, Türk Ocağı ve bilhassa Süleymaniye Zefre ve Antik kafelerde de devam ettirdik. Sofra şimdi pandemi döneminde geçtiğimiz Küçük Çamlıca Subaşı’nda kuruluyor.”

 

KAHVEDEN BİR NOT:  Televizyon İzleme Araştırmaları A.Ş. Genel Müdürü Dursun Güleryüz’ün kahvede slayt izleterek bol görseller eşliğinde 15 dakikalık Türk Dizi İhracatı ve Dünyadaki Konumu başlıklı sunumunu.  Güleryüz’ün konuşmanın ardından her hafta olduğu gibi kahvenin müdavimlerden iş adamı Alper Kanca sofranın etrafındakilere söz hakkı verdi ve gecenin ilerleyen saatlerine kadar masada Türk dizileri tartışıldı. Zaman zaman karşılıklı atışmaların da yaşandığı masada Kanca elindeki zili çalarak “On dakika sigara molası” diyerek sertleşen havayı her defasında büyük bir ustalıkla dağıtmayı başardı

HABER METNİ : https://www.yenisafak.com/hayat/her-fikre-acik-sofra-4621811

MERAKLISINA1: Yine aynı konuda 2019 yılında yaptığım başka bir haber metni ise aşağıda:

https://www.yenisafak.com/hayat/hilmi-oflazin-kitaplari-ve-sofrasi-3472473