Biri İstanbul’da, diğeri New York’ta dünyaya geldi. Yaşadıkları hayatı sorgulamaları İslam sayesinde oldu. İslam dini sadece onların yaşamlarını değil, ulaştıkları binlerce gencin yaşamını da değiştirdi. İkisinin de evleri kundaklandı, ikisi de tehdit edildi. Ancak biri diğeri kadar şanslı değildi; henüz 39 yaşında Harlem’de vereceği bir konferans sırasında suikasta kurban gitti. Diğeri ise aynı günlerde Anadolu’yu gezerek İslam’ı anlatmak için konferanslarına devam etti. Hayattayken hiç yan yana gelemeyen bu iki kahramanının yolları bugün bir sergide kesişiyor.
İslam’a adanan hayatlar
Geçtiğimiz günlerde Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) açılan Yankılar sergisi, iki İslam aktivisti Malcolm X ve Şule Yüksel Şenler’in İslam için verdikleri mücadelenin hikâyesini anlatıyor. Şule Yüksel Şenler’in yakın çevresinde yetişen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan’ın yanı sıra Malcolm X’in kızı Ilyasah Shabazz’ın da açılışına katıldığı sergi, geçtiğimiz mart ayında New York’ta sanatseverlerin beğenisine sunulmuştu. Bugün ise aynı sergi İstanbul’a taşındı. Böylece Şenler ve X’in yaşadıkları iki şehir aynı sergiye ev sahipliği yapmış oldu.
Irkçılık ve kadın hakları için mücadele ettiler
İki farklı uyanış hikâyesi etrafında şekillenen sergi, farklı coğrafyada aynı dönemin baskılarına karşı İslam’ın özgürlük ve hak mücadelesinden yola çıkan iki vicdanlı insanın hikâyesine odaklanıyor. İslam’ın hak ve özgürlüklerini Malcolm X, ABD’de ırkçılıkla mücadele alanında dile getirirken; Şule Yüksel Şenler de kadınların örtünme hakları için büyük emek harcadı. Sergi, Malcolm X’in “Tüm uyuyanları uyandırmaya bir tek uyanık yeter” sözü ile Şule Yüksel Şenler’in “Ey kendini insan bilen insan kendini oku” çağrısının yankısı etrafında şekilleniyor. Sergi 27 Kasım’a kadar görülebilir.
Sevgiyle büyütüldük
Sergi kapsamında Malcolm X’in kızı da istanbul’daydı. 1962 doğumlu yazar ve eğitimci olan İlyasah Shabazz, Amerikalı Müslüman siyasetçi ve insan hakları savunucusu Malcolm X ve Betty Shabazz’ın üçüncü kızı olarak babasının yolunda yürümeye devam ediyor. Sosyal Enstitü’de bir konuşma yaparak hem kişisel hikâyesini hem de babası Malcolm X’in mücadelesini anlatan Shabazz, annesinin babası öldürüldüğünde ikiz kız kardeşlerine hamile olduğunu ve altı çocuğu büyük bir sevgi ve özveriyle büyüttüğünü anlattı ve şunu ekledi: “Bugün biz güçlüysek, annem sayesindedir.”
Müslüman kimliğimizi öğrenerek büyüdük
Shabazz, “Ailemizde İslam’ı ve kadınların dünyaya yaptığı katkıları küçük yaşta öğrendik. Altı kız kardeştik ve kendimize saygımızı, Afrikalı diaspora kimliğimizi ve Müslüman olmanın değerini evde öğrendik. Okullarda bize İslam’dan ya da siyah kadınların başarılarından bahsedilmiyordu. Ailem bunun boşluğunu doldurdu” dedi.
Genç kızların kimliklerini oluşturmakta yaşadığı zorlukları görünce eğitimci olmaya karar verdiğini dile getiren Shabazz, “Biyoloji, tıp ve antropoloji okudum, sonra öğretmenliğe yöneldim. Gençlerin kaliteli eğitime ve özgüvene erişmesini sağlamak benim en büyük tutkum oldu.” ifadelerini kullandı.
